Een blik achter de schermen

Eulalie Amani is psychologe bij Mamas for Africa. Ze begeleidt vrouwen na een verkrachting. “Het is hard werk en je moet veel kwaliteiten hebben,” weet ze. Empathie, moed, betrouwbaarheid, want je hoort heel veel intieme verhalen. En je wordt geconfronteerd met veel leed en onrecht.

Eulalie voelt zich vooral gesterkt door de positieve reacties van vrouwen die ze heeft geholpen. Maar toch blijft ze met een wrang gevoel zitten. “De situatie van de vrouwen in Oost-Congo is zo kritiek! Ze zijn zo vaak slachtoffer van geweld en dikwijls zijn ze te arm om zich goed te laten behandelen.” Bovendien lopen ze een enorm risico. “Als een vrouw ook maar met één woord rept over haar verkrachting, riskeert ze te worden verstoten.”

Daarom is Eulalie zo fier om voor Mamas for Africa te werken. “Het is een organisatie die zich werkelijk bekommert om het lot van kwetsbare vrouwen.” Vooral het feit dat Mamas for Africa ook inzet op psychologische ondersteuning en bemiddeling vindt ze frappant. “Daarin verschilt Mamas for Africa van veel andere organisaties.”

Het is een zware job, maar soms worden er bemoedigende resultaten behaald. “Zo bemiddelde ik tussen een meisje en haar verloofde die haar had verstoten na een verkrachting. Uiteindelijk zijn ze toch getrouwd. Dat was en is een serieuze opsteker.”

Gilbert Nguvu is 59 en al vele jaren vaste chauffeur van Mamas for Africa. Als chauffeur heeft hij al heel wat ritten naar onherbergzame plaatsen op de teller. “Het is moeilijk en gevaarlijk werken met al die gewapende groepen,” vertelt hij. “Soms heb ik getwijfeld of ik dit werk wel wilde blijven doen.” Maar het respect dat hij geniet bij de mensen die hij naar het Maison de la Femme brengt, sterkt hem.

Gilbert ziet positieve veranderingen in de Oost-Congolese samenleving. “Het werk van Mamas for Africa werpt zeker vruchten af. Er komt stilaan meer respect voor de vrouwen. De laatste tijd zie je dat sommige mannen zich anders gedragen tegenover hun vrouwen. En dat is goed, want de verandering zal toch ook van hen (de mannen) moeten komen.”

Het frustreert wel dat je niet alles kunt doen en overal kunt zijn. De onveiligheid van de regio waar Mamas for Africa werkt, maakt dat veel behoeften van de plaatselijke bevolking onvervuld blijven. Zo raken de medewerkers van Mamas for Africa soms moeilijk tot bij de vrouwen die hun hulp nodig hebben en moet Gilbert af en toe passen voor een interventie, als het echt te gevaarlijk wordt. Dit ondanks zijn moed.

“Anderzijds”, zegt hij, “helpen soms ook kleine dingen. Zo ben ik in mijn wijk de spreekbuis van Mamas for Africa en probeer ik de mannen hier te motiveren hun vrouwen beter te beschermen en te respecteren.”

Joyce Bitondo werkt als psychosociaal assistente in het Maison de la Femme in Uvira. Voor haar is het antwoord op de vraag waarom ze voor Mamas for Africa gekozen heeft, heel simpel. “Ik ken geen andere organisatie die doet wat Mamas for Africa doet. Nergens zag ik hoezeer vrouwen medisch en psychologisch geholpen worden, als bij Mamas for Africa. Zo ken ik bijvoorbeeld geen andere organisatie die vrouwen met prolaps (baarmoederverzakking) helpt.”

Joyce ving al veel slachtoffers van verkrachting op. Wat haar aangrijpt is de impact van deze vele verkrachtingen op de gemeenschap. “Ik zie kinderen afzien, omdat hun mama werd verkracht. Er hangt in veel dorpen een sfeer van angst. Het remt de mensen af. Vrouwen zowel als mannen. Mensen durven niet meer op het veld te werken. Kinderen gaan niet naar school, omdat ze niet veilig zijn. Er is honger … “ De boodschap die Joyce heeft voor de slachtoffers van verkrachting luidt: praat erover. Toon je verdriet. Alleen dan kan er iets veranderen.

Sensibilisering helpt, daarvan is ze sterk overtuigd. Tijdens zo’n sensibiliseringssessie getuigde bijvoorbeeld een dochter dat zij en haar moeder waren verkracht. Dankzij haar moed om dit openlijk te vertellen, konden ze beide geholpen worden. Ze weet dat zo al veel vrouwen werden geholpen. Ook dankzij de steun vanuit België. Dat wil ze er duidelijk bij vermeld hebben.